آقایBal Dhinsa ، جراح پا و مچ پا، 6 مورد از رایج ترین موارد آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال را بررسی می کند. آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال حرفه ای و آماتور شایع است و بیشتر آنها آسیب دیدگی رباط جانبی است. پا و مچ پا حتی در هنگام انجام کارهای عادی روزمره هم فشار زیادی را تحمل می کنند، بنابراین طبیعی است که فوتبال بازی کردن، فشارها و نیروهای وارد بر پا را به شدت افزایش می دهد. هر چند در بازی عادی فوتبال هم فشار زیادی بر پا وارد می شود ولی این فشارها و آسیب دیدگی پا، با خطاهای خشن و برخوردهای غیر قابل پیش بینی افزایش می یابد. انواع موارد آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال، موارد زیر هستند.

1. آسیب رباط جانبی
2. استئوکندرال
3. مصدومیت بافت نرم مچ پا
4. ورم فاسیای کف پا
5. مصدومیت از ناحیه تاندون
6. شکستگی استخوان

آسیب رباط جانبی  در آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال

یکی از مهم ترین موارد آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال، آسیب رباط جانبی است. این حالت معمولاً هنگامی اتفاق می افتد که به دلیل یک گام اشتباه یا به دنبال یک تکل، پای بازیکن فوتبال به سمت داخل بچرخد. در واقع این مشکل اغلب زمانی رخ می دهد که یک تغییر جهت ناگهانی اتفاق بیفتد. اگر پا در زمان ضربه بیشتر بچرخد، آسیب دیدگی بیشتر می شود. در این نوع آسیب دیدگی، شدت پیچ خوردگی پا می تواند متفاوت باشد و حتی ممکن است پارگی کامل رخ دهد. در شکل زیر MRI مچ پا، پارگی کامل رباط جانبی را نشان می دهد.

مدیریت آسیب رباط جانبی

اگر نگرانی در مورد شکستگی احتمالی وجود دارد، از یک متخصص اروتوپدی برای ارزیابی پا و گرفتن رادیوگرافی استفاده کنید. استراحت به اندام آسیب دیده، استفاده از یخ، در ارتفاع نگه داشتن پا (بالاتر از سطح قلب) و بستن ناحیه آسیب دیده، کارهای مفیدی هستند. وجود یک برنامه توانبخشی منظم برای ترمیم رباط آسیب دیده، مهم است.

متأسفانه بازیکنان بعد از آسیب دیدگی، خیلی سریع و قبل ازبهبودی کامل به زمین برمی گردند. تمرینات اختصاصی ورزشی که توسط فیزیوتراپ تجویز می شوند به تقویت و تثبیت مفصل مچ پا و به کاهش خطر آسیب بیشتر به آن کمک می کند. از دیگر عواملی که می تواند مفید باشد کاهش وزن و در نتیجه کاهش فشار وارده به مچ پا است. در مرحله اولیه، اگر نگرانی در مورد شکستگی احتمالی یا آسیب های ناشی از آن وجود داشته باشد، منطقی است که برای رد این مسئله به دنبال مشاوره پزشکی باشید. اگر مچ پا پس از طی کردن فرآیند توانبخشی، ناپایدار باشد، شاید پزشک جراحی را چاره کار بداند. ناپایداری مچ پا غالباً در اثر عدم ترمیم یا بازسازی رباط های آسیب دیده ایجاد می شود.

استئوکندرال

به دلیل تأثیر سطوح مفصل بر روی یکدیگر، غضروف پوشاننده مفصل مچ پا اغلب با پیچ خوردگی آسیب می بیند. در ابتدا یک کبودی موضعی دیده می شود و به دنبال آن نرم شدن غضروف ها ایجاد می شود و سپس ترک خوردگی کوچکی در سطح مچ پا ایجاد می شود. اگر این مشکل پیشرفت کند، ممکن است کیست در استخوان زیر سطح غضروف ایجاد شود و گاهی ممکن است یک تکه از غضروف شل شود. به طور معمول درد در مفصل احساس می شود و با فعالیت کردن بدتر می شود. با معاینه دقیق می توان مکان دقیق آسیب دیده را مشخص کرد. در صورت مشکوک بودن، MRI برای تشخیص و همچنین ارزیابی محل و اندازه ضایعه توصیه می شود. در شکل زیر ام آر آی مچ پا، ضایعه ی استخوانی را نشان می دهد.

مدیریت

برای همه موارد آسیب دیدگی مچ پا درفوتبال باید محافظت از مفصل را در اولویت قرار داد. استفاده از کفش های بند دار و کفش های متناسب با اندازه پا و استفاده نکردن از کفش ها و پوتین های پاشنه بلند اولین قدم در حفاظت از مفصل هستند. استراحت و استفاده از عصا هنگام راه رفتن، بستن ناحیه آسیب دیده پا و در ارتفاع نگه داشتن پا هم پس از آسیب دیدگی مفصل پا، مفید هستند. همچنین داروهای ضد درد و ضد التهاب غیر استروئیدی و تزریق داخل مفصلی کورتیکواستروئید نیز ممکن است استفاده شوند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم

اگر ضایعات استئوکندرال با نکاتی که در بالا اشاره شد بهبود نیافتند، برای ضایعات کوچک باید جراحی آرتروسکوپی را در نظر گرفت تا مغز استخوان را تحریک کند. برای ضایعات بزرگتر (بزرگتر از 15 میلی متر) ممکن است از عمل جراحی باز از طریق یک برش کوچک در قسمت جلوی مچ پا (آرتروتومی) استفاده کنند و نقص موجود را با پیوند پر کنند.

مصدومیت بافت نرم مچ پا

این مصدومیت به طور معمول در جنبه قدامی مچ پا اتفاق می افتد. بازیکنانی که با این مصدومیت دست و پنجه نرم می کنند از محدودیت در خم شدن مچ پا و تورم پا پس از تمرین و مسابقات شکایت دارند. تزریق بی حسی موضعی و کورتیکواستروئید برای رفع این مصدومیت مفید است. در شکل زیر MRI مچ پا، این مصدومیت را نشان می دهد.

ورم فاسیای کف پا

التهاب فاسیای کف پا یکی از شایع ترین مشکلات ارتوپدی و یکی ازانواع آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال است. فشارهای زیادی که در تمرینات و مسابقات به ویژه روی چمن مصنوعی به کف پا وارد می شود، بازیکنان را مستعد فاسیت کف پا می کند. التهاب مفاصل کف پا یا فاسیای کف پا منجر به ایجاد درد در زیر پاشنه می‌شود. فاسیای کف پا یک رباط ضخیم و توری شکل است که پاشنه را به جلوی پا متصل می‌کند. فاسیا باعث جذب ضربات شده و منجر به حفظ قوس پا می شود و تاثیر به سزایی در درست راه رفتن فرد دارد. فشار زیاد وارده بر پا می‌تواند به رباط، آسیب زده و یا منجر به پارگی آن شود. التهاب فاسیا، درد و سختی پاشنه را به همراه خواهد داشت. با انجام روند درمانی درست، این مشکل در چند ماه از بین می‌رود. برای تسریع فرایند بهبود و جلوگیری از صدمات دیگر، باید به پزشک مراجعه نمایید. لازه به ذکر است افزایش ناگهانی فعالیت، بازیکنان را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد. در شکل زیر تصاویر MRI از پا، نشان دهنده ضخیم شدن شدید فاسیای کف پا است.

مدیریت

اکثر بازیکنان را می توان با استراحت، داشتن یک برنامه توانبخشی شامل تمرینات کششی مخصوص فاسیای کف پا و استفاده از ارتز کنترل کرد. برای تکمیل فیزیوتراپی نیز ممکن است از شوک تراپی خارج از بدن استفاده شود. اگر این اقدامات نتوانند علائم را بهبود بخشند، ممکن است از تزریق کورتیکواستروئید استفاده شود. اگر تمام اقدامات فوق با شکست روبرو شود، ممکن است یک روش جراحی برای درمان فاسیای کف پا لازم باشد.

انجام حرکات نرمشی کششی روزانه و همچنین داشتن یک رژیم گرم کردن اختصاصی، برای کشش عضله پا جهت آماده سازی برای افزایش فعالیت ضروری است.

مصدومیت از ناحیه تاندون

یکی از موارد آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال، مصدومیت از ناحیه تاندون است. با فوتبال بازی کردن بیش از حد و یا وارد کردن فشارهای مکرر به پا، مفاصل می توانند آسیب ببینند و حتی دچار پارگی شوند. این آسیب ها منجر به تورم موضعی تاندون می شوند. این امر می تواند در محل قرارگیری آشیل رخ دهد. برای بهبود کامل تاندون پا، استفاده از یک برنامه جامع توانبخشی و همچنین تفاهم بین تیم و بازیکن در مورد لزوم عدم عجله در بازگشت به بازی تا زمان بهبودی کامل ورزشکار ضروری است. متأسفانه هر ساله در تیم های فوتبال مختلف، بازیکنانی دیده می شوند که پس از بازگشت زودرس به ورزش پس از آسیب تاندون، دچار پارگی تاندون پا شده اند. به طور معمول در ناحیه آسیب دیده همراه با تورم، درد وجود دارد که معمولا این درد، صبح ها قبل از کشش و بعد از فعالیت بیشتر می شود. در این نوع مصدومیت ممکن است در ناحیه صدمه دیده، التهاب ایجاد شود و این باعث می شود پوشیدن کفش ناراحت کننده باشد. در شکل زیر، آسیب دیدگی تاندون پا مشخص است.

مدیریت

مدیریت اولیه شامل اصلاح فعالیت، استراحت، استفاده از کفش مناسب و تمرینات کششی است. داروهای ضد درد و ضد التهاب غیر استروئیدی نیز ممکن است استفاده شود. فیزیوتراپی اولیه برای کمک به بهبودی هم مفید است. مراحل بعدی برای درمان تاندون پا را می توان تزریق مایعات با حجم زیاد در اطراف تاندون دانست. این امر به آزاد شدن غلاف پاراتنون از تاندون کمک می کند، که می تواند ملتهب و چسبیده به یکدیگر باشد. البته در صورت وجود درد مداوم و تورم در ناحیه تاندون پا، مداخله جراحی در نظر گرفته می شود و تاندون ناسالم ترمیم می شود. انجام حرکات کششی به صورت روزانه و همچنین یک رژیم گرم کردن اختصاصی، برای آماده سازی عضله پا برای افزایش فعالیت ضروری است.

شکستگی در آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال

یکی از مهم ترین موارد آسیب دیدگی مچ پا در فوتبال، شکستگی مچ پا است. شکستگی مچ پا در بازیکنان فوتبال بسیار رایج است. در بعض از موارد، شکستگی با وارد شدن ضربه کمی رخ دهد و آسیب وارد شده به استخوان های پا در حد موترک و ترک است و با آتل و گچ گرفتن مشکل برطرف می شود. ولی در بعضی از موارد دیگر نیاز به عمل جراحی پا است. شکستگی، می تواند با بی حرکت نگه داشتن ناحیه آسیب دیده برای شش الی هشت هفته کنترل شود. در بعضی از موارد شکستگی پا، حتی پس از بهبودی نیز، چند جلسه فیزیوتراپی و آب درمانی نیاز است. در شکل زیر ام آر آی مچ پا، شکستگی مچ پا را نشان می دهد.

منابع:

•  common ankle injuries in football